Wie wel eens door Drenthe of Groningen wandelt, heeft ze vast gezien: mysterieuze rijen en stapels van reusachtige stenen, die al duizenden jaren in het landschap liggen. Deze eeuwenoude grafmonumenten, beter bekend als hunebedden, spreken tot de verbeelding. Waar komen ze vandaan, wie bouwde ze, en waarom? In deze blog duiken we in de wereld van de hunebedden – de oudste monumenten van Nederland!
Wat zijn hunebedden eigenlijk?
Hunebedden zijn prehistorische grafkamers, gebouwd door het Trechterbekervolk zo’n 5.000 jaar geleden (rond 3400 v.Chr.). Ze bestaan uit enorme zwerfkeien die tijdens de ijstijd vanuit Scandinavië naar Nederland zijn meegevoerd. De mensen van toen plaatsten de stenen op elkaar in een soort ‘huisje van reuzen’, bedoeld als familiegraf of plek van rituelen. Hunebedden zijn door heel Europa te vinden.
Hoe werden hunebedden gebouwd?
Het blijft een raadsel hoe mensen met eenvoudige middelen zulke zware stenen konden verplaatsen en stapelen. Sommige dekstenen wegen meer dan 20.000 kilo! Waarschijnlijk gebruikten ze boomstammen, hefbomen, touwen en heel veel spierkracht. Archeologen vermoeden dat de bouw een sociaal moment was, waarbij de hele gemeenschap meewerkte aan het maken van een grafmonument voor belangrijke leden.
Waar vind je hunebedden in Nederland?
De meesten vind je in Drenthe maar er zijn ook enkele in Groningen en Overijssel. In totaal zijn er in Nederland nog 54 hunebedden over. De bekendste (en grootste) is Hunebed D27 bij Borger – ook wel de “hunebedhoofdstad” van Nederland genoemd. Hier staat het Hunebedcentrum, waar je alles leert over de bouw, het leven in de prehistorie en het mysterie van deze bijzondere monumenten.
Lees ook:
Het mysterie van het hunebed: mythen en verhalen
Omdat ze zo oud zijn, bestaan er veel verhalen en legendes rondom hun ontstaan. Zo dacht men vroeger dat reuzen (‘hunen’) de stenen hadden neergelegd, vandaar de naam ‘hunebed’. Er zijn ook sprookjes over schatten die onder de stenen begraven zouden liggen, en over de magische krachten van de keien.
Waarom zijn hunebedden zo bijzonder?
Hunebedden zijn de oudste zichtbare monumenten van Nederland en geven een uniek inkijkje in het leven en denken van onze voorouders. Ze zijn niet alleen archeologische vondsten, maar ook stille getuigen van geloof, rituelen en samenleven in de prehistorie. Elk hunebed heeft zijn eigen verhaal, van vergeten botten tot gevonden kralen, aardewerk en stenen bijlen.
Tips voor je hunebedden-roadtrip
- Bezoek het Hunebedcentrum in Borger voor interactieve tentoonstellingen en een overzicht van alle hunebedden.
- Fiets of wandel langs de ‘Hunebed Highway’ (N34) voor een unieke route langs meerdere hunebedden.
- Neem je kinderen mee en speel archeoloog voor een dag – veel liggen in prachtige natuurgebieden.
Een mysterie in je eigen achtertuin?
De hunebedden zijn echte tijdcapsules, vol vragen en verhalen uit een ver verleden. Ze maken de prehistorie tastbaar en laten zien dat ook in Nederland bijzondere mysteries te ontdekken zijn. Dus trek je wandelschoenen aan, ga op avontuur in Drenthe, en beleef het mysterie op de heide zelf!
